Ana Telleria, Eusko Jaurlaritzako Auzoak Berroneratzeko eta Hiri Agendarako zuzendari berria (Gobernu Bilera 2024-12-17)

• Gobernu Kontseiluak Auzoak Berroneratzeko eta Hiri Agendarako Zuzendaritza sortzea onartu du: hiri jasangarri, inklusibo eta seguruen aldeko apustua

• Zuzendaritza berriak 90 milioi euroko aurrekontua izango du 2026ra arte, Etxebizitza eta Hiri Agenda Sailaren Bultzatu 2050 Hiri Agenda izeneko planari erantzuten dio eta etorkizuneko hiriak sustatzea du helburu, pertsonarik eta lekurik atzean gera ez dadin

Gaur, asteazkena, abenduak 17, Gobernu Kontseiluak, era berean, Ana Telleria Auzoak Berroneratzeko eta Hiri Agendarako zuzendari izendatzea onartu du. Telleriak 44 urte ditu eta Ekonomia Zientzietan lizentziaduna da, Nazioarteko Ekonomian espezializatua, eta kargu berri hau hartuko du Bultzatu 2050 Hiri Agendaren garapenaren buru izateko erronkarekin.

Ana Telleriak aldi baterako bateragarri egingo ditu bere kargu berria eta Eibarko Udaleko Ogasun eta Hirigintzako zinegotzia gisa dituen eginkizunak, eta, adierazi duenez, “erronka hau ilusio eta erantzukizun handiz hartzen dut nire gain. Bederatzi urte hauetan zehar, Eibarko Udalean, hiriaren zerbitzura jarri dut nire gaitasun eta dedikazio guztia, betiere helburu bakarrarekin: Eibar hiri hobea bihurtzen laguntzea”. Telleriak uko egingo dio Udalean liberatzeari, baina zinegotzi-aktari eutsiko dio udal-aurrekontuak onartu arte, ziurrenik urtarrilean. Etxebizitza eta Hiri Agenda Saileko zuzendari berriak adierazi duenez, Eusko Jaurlaritzak “gogor lan egiten jarraituko du Eibarko Moguel eta Txontako esperientziak berroneratzeko beharra duten beste auzo batzuetan erreplikatzeko”.

Zuzendaritza sail berriaren Egiturari buruzko Dekretuan jasota dago, eta Euskadi Bultzatu 2050 Hiri Agenda sustatu eta garatzea izango du helburu. Plan estrategiko hori Nazio Batuen 11. garapen jasangarrirako helburuarekin bat dator, eta hiri inklusiboak, seguruak, erresilienteak eta jasangarriak lortzea du xede.

Bultzatu 2050 Agenda 2019 onartuta zen eta 30 urteko proiekzioa du euskal errealitatearen gainean. Bada, haren erronka nagusiak hauek dira: kohesio soziala, aniztasuna sustatuta eta desberdintasunaren aurka borrokatuta; produkzio-sistema hobetzea, hura errealitate ekonomiko berrietara zabalduta; kalitatezko hirigintza-eredu bat sortzea, lurzoruaren erabilera desberdinak konbinatu eta espazio publikoak hobetuko dituena; eta gobernantza on bat bultzatzea, ehun instituzionala eta soziala indartuko dituena gure hiriak eta herriak hobetzeko. Hortaz, helburua da etxebizitzarako eta oinarrizko ekipamenduetarako eskubidea sustatzea, mugikortasun jasangarria bultzatzea eta, horrez gain, hirietan berrikuntza sustatzea, gune integratzaile eta jasangarri, dinamiko eta inklusibo bihurtu daitezen.

Helburu horiek lortzeko, gaur egun, hiru lurralde historikoetan banatutako 21 udalerritako 25 auzo degradatutan ari da lanean Etxebizitza eta Hiri Agenda Saila. Jarduketa hauen bidez, hiri eraikiaren efizientzia eta irisgarritasuna hobetzen da. Hala, dirulaguntzak ematen dira markoak aldatzeko, kristal berriak jartzeko, igogailuak jartzeko eta pertsona guztientzako irisgarritasuna errazteko. Halaber, kale eta plazetan esku hartzen da belaunaldiz belaunaldiko integrazio eta hiri-laguntza handiagoa lortzeko, mugikortasuna hobetzen da eta oztopo arkitektonikoak kentzen dira. Azken helburua da bizi-desberdintasuna eta desberdintasun estetikoa hedatzea eragiten duten hirigune narriatuenetatik hasita, hiri-sarea hobetzeko ekintza-eremua zabaltzea, ikuspegi ekonomiko, sozial eta ingurumenekotik atseginagoa izan dadin.

Eusko Jaurlaritza lanean ari da, auzo degradatuenekin duen konpromisoaren bidez, herritarrentzat funtsezkoak diren hainbat gairen gainean, hala nola: zahartzea, langabezia, errenta txikiak, etxebizitza zaharrak, mendekotasun energetikoa, hondakinak birziklatzea edo klima-aldaketara egokitzea. Baliabideen ingurumen-alderdia ere jorratzen du, hau da, mendekotasun energetikoa (Euskadin % 93koa da); lehengaiak; elikadura-autosufizientzia (Euskal Autonomia Erkidegoak kontsumitzen dituen nekazaritza-produktuen % 19ko autohornikuntza du soilik); eta arrisku-egoera batzuk, batez ere kostaldean.

Herritarren parte-hartzea

Prozesu honetan funtsezko zeregina da herritarren parte-hartzea adituen laguntzarekin. Kontua ez da biztanleriarentzako hiriak egitea, baizik eta biztanleriatik abiatuta eta biztanleriarekin hiri hobeak egitea, haien eskaerak entzunez, eta auzo degradatuetan eskubide eta askatasunak erabat baliatzea lortzeko hobekuntza-proposamenak eztabaidatuz. Arlo horretan, Etxebizitza eta Hiri Agenda Sailak bereziki baloratzen du opengelen lana, hau da, auzo-bulegoak sortzea. Horiek, leihatila bakar gisa, bizilagunei lagun egiten diete haien eraikinak birgaitzeko prozesu osoan. Programa eraikinak berritu nahi dituzten partikularrei eta jabeen erkidegoei zuzenduta dago, eta, gainera, berritze-prozesuan partaide bihurtu nahi ditu eta hasieratik lagun egin nahi die.

Azken batean, auzokideentzako bizi-kalitate handiagoko auzoak lortu nahi dira, energetikoki efizienteagoak, irisgarritasun unibertsaldunak eta suteen aurkako gutxieneko babes- eta segurtasun-sistemak txertatuta izango dituztenak. Arreta egoiliarrengan jartzen da beti, haiek prozesuaren parte bihurtuta. Herritarren parte-hartzea sustatzeko adibidetzat jotzen den Opengela ereduak Next Generation EB funtsen laguntzak jaso ditu bere helburuak garatzeko. Izan ere, Saileko zuzendaritzak badaki bizileku bat baldintza ekonomiko eta arkitektoniko onargarrietan eskuratu ahal izatetik harago doala etxebizitza duina izateko eskubidea.