Probak areagotzeari eta mamografo zehatzagoak erabiltzeari esker Osakidetzak 2023an errekorra lortu zuen bularreko minbiziaren detekzio goiztiarrean

Urriaren 19a Bularreko Minbiziaren Aurkako Munduko Eguna

• Iaz egindako 124.000 azterlanen ondorioz 718 emakumeri diagnostikatu zitzaien tumorea
• Programa hasi zenetik, duela hiru hamarkada, 13.000 emakume baino gehiagori atzeman zaie minbizia orain arte egindako 2.600.000 mamografia baino gehiagotan
• Minbizi gehienak fase goiztiarretan detektatzen dira, eta horrek pazienteen biziraupena eta bizi-kalitatea areagotzen ditu
• Osakidetzak azpimarratu du, baheketa-programan parte hartzeaz gain, garrantzitsua dela arrisku-faktoreak saihestea, hala nola alkoholaren kontsumoa edo obesitatea, eta automiaketa

Bihar, urriaren 19a, Bularreko Minbiziaren Aurkako Munduko Eguna dela-eta, Osasun Sailak eta Osakidetzak azpimarratu dute detekzio goiztiarra oso garrantzitsua dela, emakumeen artean sarrien agertzen den tumore mota hori garaiz tratatu ahal izateko eta pazienteen bizi-kalitatea hobetzeko. Horiek horrela, Osakidetzak duela hiru hamarkada jarri zuen abian Bularretako Minbizia Goiz Detektatzeko Programa. 2023an, egindako proben kopuru altuagoari eta mamografo zehatzagoen erabilerari esker, guztira 718 emakumerengan hauteman zuen tumorea, ordura arteko zifrarik altuena. Hautemandako minbizi gehienak, zorionez, fase goiztiarretan zeuden.

Horregatik, Osasun Sailak eta Osakidetzak berriz ere itxaropen-mezua bidali nahi dute. Minbizi gehiago hautematen diren arren, biziraupenak ere gora egiten jarraitzen du, eta, beraz, gaixotasunaren inpaktua murriztu egiten da. Hori guztia detekzio goiztiarrak eta tratamendu gero eta pertsonalizatuagoek ahalbidetzen dute, eraginkorragoak eta albo-ondorio gutxiago dituztenak, eragindako emakumeei aukera diagnostiko eta terapeutiko onena eskainiz eta laguntza-baliabideen arteko koordinazioa erraztuz.  

Programa hasi zenetik 13.103 minbizi detektatu dira orain arte egindako 2.600.000 mamografietan baino gehiagotan. Detektatutako minbizi gehienak fase goiztiarretan izan dira, eta, horri esker, tratamendu eraginkorragoak eta ez hain erasokorrak egin ahal izan dira. Emakumeen % 84k baino gehiagok tratamendu kirurgiko kontserbatzailea jaso du.  

Bularretako Minbizia Goiz Detektatzeko Programaren pean 124.000 miaketa baino gehiago egin ziren 2023an, eta 718 emakumeri detektatu zitzaien bularreko minbizia (116 Araban, 372 Bizkaian eta 230 Gipuzkoan). Detekzio-tasa orokorra hauxe izan zen: 5,7 minbizi detektatu ziren miatutako 1.000 emakumeko. Detekzioak gora egin du, gero eta mamografia gehiago egiten direlako eta, gainera, mamografo modernoagoak erabiltzen direlako; horri esker, irudi zehatzagoa lortzen da eta minbizi gehiago detektatzen dira. Izan ere, 2023an, Osakidetzak mamografo guztiak berritu zituen.

Detekzio-programa ondo onartu dute Euskadiko emakumeek urteetan zehar, eta xede duen biztanleriaren ia % 80 joan da probetara. Gaur egun, parte hartzeko gonbidapena 50 eta 69 urte bitarteko emakumeei egiten zaie, bai eta aurretik bularretako minbizia izan duten lehen mailako senideak dituzten 40 eta 49 urte bitarteko emakumeei ere (ama, aita, alaba, semea, arreba, anaia edo arreba). Programa bi urteko txandetan egiten denez, emakumeentzako lehen gonbidapena 50 eta 52 urte artekoa izan daiteke, bere osasun-eremuaren arabera, eta azkena, 69 eta 71 urte artekoa. Proba honetan mamografiak egiten dira bi bularretan, eta emaitzak gutun bidez ematen dira, batez beste 6 eguneko epean.

ARRISKU-FAKTOREAK ETA PREBENTZIOA

Bularreko minbiziak, kasu askotan, sintoma gutxi ditu. Sintomarik ohikoena bularrean koskor bat antzematea edo agertzea da, irregularra eta gogorra, normalean minik eragiten ez duena. Horregatik da garrantzitsua hilean behin automiaketa egitea. Titiburuaren itxura ere alda daiteke, edo odola edo beste jariakin bat jariatu.

Agerpena prebenitzeko, Osakidetzako profesionalek behin eta berriz azpimarratzen dute gakoa gaixotasunaren arrisku-faktoreak saihestea dela, hala nola alkoholaren kontsumoa edo obesitatea. Izan ere, ariketa fisikoa egitea hartzen da ebidentzian oinarritutako prebentzio-faktore nagusi gisa. Bigarren mailako prebentzioa, bestalde, detekzio goiztiarraren bidez egiten da, mamografia bidez, esate baterako, hori baita estrategiarik eraginkorrena.   Horregatik guztiagatik, Osasun Sailak eta Osakidetzak emakumeak animatzen dituzte mamografia-unitateetara gerturatzera, prebentzio goiztiarra faktore erabakigarria baita minbiziari aurre egiteko.

Informazio gehiagorako: https://www.osakidetza.euskadi.eus/bularreko-minbizia/webosk00-oskenf/eu/