Eusko Jaurlaritzak Arabako Errioxako upeltegiei 7,5 milioi eurotan zuzendutako destilazio-laguntzak onartu ditu (Gobernu Bilera 2024-6-18)

• Upeltegiei izapideak eta ziurtasuna errazteko, aurten, eskaera aurkeztu ondoren eta Eusko Jaurlaritzak laguntzak ebatzi eta argitaratu ondoren, upeltegiek destilatu ahal izango dute, diruz lagundu daitekeen destilazio-kopurua zein den jakinda
• Eusko Jaurlaritzatik bideratutako laguntza nahitaez doitu du Ministerioak, eta, aldi berean, Europako Batzordeko araudiak betez ardoaren litro destilatu bakoitzeko laguntzaren balioa 0,92 €eta 0,91 €izango dira ardo beltzean eta gorrian, hurrenez hurren

Eusko Jaurlaritzaren Gobernu Kontseiluak, gaur egindako bileran, Errioxa Jatorri Deitura Kontrolatuaren pean dauden ardoak destilatzeko ardoaren sektoreari ezohiko laguntzak emateko Aginduaren oinarriak onartu ditu.

Laguntza horiek, bigarren urtez jarraian, Arabako Errioxako upeltegiei laguntza ematen diete; izan ere, merkataritza-irteerarik ez duten upategietan soberakinak eta ardo-stock handiak pilatzen dira, eta hurrengo uztatik datozenak ere batuko zaizkie Horregatik, laguntza horien helburu nagusia da Euskadiko ardoa ekoizten duten enpresen egungo egoerari egonkortasuna ematea, Errioxako DOCAren babespeko ardoen soberakinen salbuespenezko egoera baten ondoren.

Laguntzak, 2023an bezala, EAEko Nekazaritza eta Elikagaigintza Industrien Erregistroan (NEIE) establezimendu aktibo bat duten eta establezimendu aktibo horretan Errioxa JDKren babespean ardoa ekoizten duten ardogintza-enpresei zuzenduta egongo dira, eta EAEn ekoitzitako eta Errioxa JDKren babespean ardo beltz eta gorrientzat egindako borondatezko destilazioa egin ahal izango dute.

Laguntza horiek 2024ko urtarrilaren 1etik 2024ko azaroaren 20ra bitartean erakunde onuradunek egindako borondatezko destilazioa babestuko dute, eta puntualki sartuko dira 2023ko ekitaldian egindako borondatezko destilazioak, baldin eta iaz argitaratutako 2023ko uztailaren 26ko Aginduaren esparruan laguntzarik jaso ez badute.

2023an ez bezala, aurten laguntzak izapidetzeko prozedura nabarmen desberdina ezarri da, upategi eskatzaileei ziurtasun handiagoa emango diena. Horrela, upeltegiek eskaera aurkeztu eta zuzenketak egin ondoren, Eusko Jaurlaritzak laguntzak ebatzi eta argitaratuko ditu. Une horretatik aurrera, upeltegiek destilatu ahal izango dute, diruz lagundu daitekeen destilazio-kopurua zein den jakinda.

Aurten ere, gehieneko destilazio-atalaseak igo egin dira, eta tarte bakoitzean gaitasunak nabarmen handitu dira:

-         Errioxa JDKk babestutako eta 2023an EAEn ekoitzitako ardoaren ekoizpen osoaren % 100, 250.000 litrotik beherakoa bada, eta baita ardogintzako kooperatibentzat ere.

-         Errioxa JDKk babestutako eta 2023an EAEn ekoitzitako ardoaren ekoizpen osoaren % 50, 250.000 litrokoa edo gehiagokoa eta 500.000 litrotik beherakoa bada.

-         Errioxa JDKk babestutako eta 2023an EAEn ekoitzitako ardoaren ekoizpen osoaren % 20, 500.000 litrokoa edo gehiagokoa bada.

Ehuneko horiek handitu edo murriztu ahal izango dira funtsen arabera edo destilazio-eskaerei erantzuteko ezintasunaren aurrean, eta eskaera guztiei igoera edo murrizketa horizontala aplikatuko zaie, honako ehuneko hauen arabera:

-         250.000 litro baino gutxiago egiten dituzten upeltegien kasuan: % 5eko murrizketa mailakatua.

-         250.000 litro edo gehiago eta 500.000 litro baino gutxiago egiten dituzten upeltegien kasuan: % 2,5eko igoera/murrizketa mailakatua.

-         500.000 litro edo gehiago egiten dituzten upeltegien kasuan: % 1eko igoera/murrizketa mailakatua.

Upategi batek ez balu ardorik egin 2023an, egindako azken uztaren urterokoa hartuko litzateke erreferentziatzat, eta Kontseilu Arautzaileari aurkeztuko litzaioke.

Destilaziorako laguntzak Eusko Jaurlaritzaren funts propioetatik badatoz ere, Ministerioak nahitaezko doikuntza ezarri dio Eusko Jaurlaritzari. Ministerioak, beste AKZ batzuen destilazio-eskaera guztiak jaso ondoren, eta estatu kide bakoitzak urte horretarako erabilgarri duen funts osoaren % 15eko mugak gainditu ondoren (1308/2013 (EB) Erregelamenduaren 216. artikuluan daude ezarrita), Eusko Jaurlaritzak 7.476.317,17 euroko laguntza ematea ahalbidetu du.

Errioxa JDKren esparruan ekoitzitako ardo destilatuaren litroko laguntzaren balioari dagokionez, Eusko Jaurlaritzak Ministerioarekin 2023koa baino handiagoa den laguntza defendatu du, eta negoziatzen saiatu da. Hala ere, Europako Batzordeak AKZ guztiak behartu ditu 2023ko ekainaren 22ko erregelamendu eskuordetua betetzera. Erregelamendu horren arabera, laguntzaren zenbatekoak ezingo du gainditu dagokion merkaturatze-kanpainan ekoizpen-mailan erregistratutako hileko batez besteko preziorik baxuenaren % 80, eta, beraz, 0,92 eta 0,91 eurokoa izango da ardo beltzarentzat eta gorriarentzat, hurrenez hurren.