Eusko Jaurlaritzak Haurren eta Nerabeen Legearen aurreproiektua egin du

• Beharrezko baldintzak bultzatuko ditu, adingabe guztiek giza eskubide eta askatasun guztiak berdintasunean erabil ditzaten ziurtatzeko eta babesteko.
• Aurrera egingo du adingabeek entzunak eta entzunak izateko eta parte hartzeko duten eskubidean.
• Testuaren jarduera-ardatz nagusiak sustapenaren, prebentzioaren eta esku-hartzearen ingurukoak dira.
• Nazio Batuen Haurren Eskubideen Batzordearen ohar orokorrei erantzutea eta jarraipena egitea
• Eusko Legebiltzarrera iritsiko da, urte amaieran eztabaidatu eta onartzeko.

VG 2022 03 26

 Eusko Jaurlaritzak ontzat eman du Haurren eta Nerabeen Legearen aurreproiektua, eta aurrera egingo du adingabeak eskubideen titular gisa aitortzean, eta ez soilik babesa merezi dutela aitortzean. Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailburuak zehaztu duenez, Eusko Legebiltzarrean izapidetu eta onartu ondoren, legeak beharrezko baldintzak ezartzea bultzatu eta sustatuko du, adingabe guztiek giza eskubide eta askatasun guztiak berdintasun-baldintzetan baliatu eta goza ditzaten ziurtatzeko eta babesteko; bereziki, edozein jokabide edo indarkeria-moduren aurrean, eta familia-, gizarte- edo hezkuntza-ingurunea edozein dela ere.

 Lege berriaren jatorria Haurrak eta Nerabeak Zaintzeko eta Babesteko 2005eko Legea da. Ezarri nahi den lege-esparru berriak urrats erabakigarria emango du gaur egun indarrean dagoen haurrak eta nerabeak zaintzeko eta babesteko euskal ordenamendu juridikoa nazioarteko esparruetara egokitzeko (Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioa), Europako (Europar Batasuneko Tratatuak eta Europako Kontseiluaren Hitzarmenak) eta estatuko esparruetara egokitzeko.

 Beatriz Artolazabalek azaldu duenez, lege-aurreproiektu berriak berrikuntza garrantzitsuak dakartza haurren eta nerabeen eskubideen edukiari dagokionez, eta honako hauek nabarmendu ditu: haurraren edo nerabearen interes gorenaren prebalentziarako eskubidea berariaz aitortzea.

 Halaber, entzunak izateko eta entzuteko eskubidearen eduki substantiboaren garapenean aurrera egiten du (eskubide horren esparruan indarkeriaren biktima diren adingabeei aitortzen zaizkien aurreikuspen espezifikoak barne), eta parte hartzeko eskubidea, gainerako guztiak gainditzen dituen eta, oro har, lege-testu osoak zeharkatzen duen eskubide gisa, garrantzi berezia hartzen du haurren edo nerabeen eskubide edo interesei eragin diezaieketen erabakiak dakartzaten gai guztietan.  Lege-aurreproiektuak 327 artikulu ditu, 13 xedapen gehigarri, 2 xedapen iragankor, xedapen indargabetzaile bat eta 7 azken xedapen.

 Irizpideak

Lege-aurreproiektuak funtsezko bi zutabe ditu premisa gisa: haurren Eskubideen Batzordearen Ohar Orokorrak, haurren egoerari eta herrialdeko eskubideei buruzko ebaluazio-txostenen esparruan Estatuari egindakoak, nazioarteko arau-esparrua lotzeko, eta bigarrena, gai horri buruzko estatuko esparru-legeria integratzea, egokitzea eta garatzea, uztailaren 22ko 8/2015 Lege Organikoarekin eta uztailaren 22ko 26/2017 Legearekin.

 «Hiru irizpidek gidatu dute, bereziki, proiektuaren edukia», gehitu du Beatriz Artolazabalek. Integraltasuna; izan ere, legeak aurrera egiten du haurren eta nerabeen eskubide guztien aitortzan eta defentsan, 3 jarduera-ardatzetatik abiatuta: sustapena, prebentzioa eta arreta eta babesa. Haurren eta nerabeen zeharkakotasuna ekintza publiko osoan, eta haurren eta nerabeen ongizatea bermatzeko erantzukidetasuna edo betebeharra, haien eskubideak benetan erabiltzea eta betebeharrak eta erantzukizunak beren gain hartzea erantzukizun kolektiboa, soziala eta instituzionala da, eta familiei, botere publikoei, gizarte osoari eta haur eta nerabeei eragiten die.

Ardatzak

 Testuaren jarduketa-ardatz nagusiak sustapenaren, prebentzioaren eta esku-hartzearen ingurukoak dira, edozein indarkeria-mota eta familia-eremuko babesgabetasun-egoerak garatzeko eta babesteko egoera perjudikalei arreta ematea ardatz hartuta.  Sustapenaren helburua da haur eta nerabeei aitortutako eskubideen erabilera eraginkorra ahalbidetzea eta hobetzea, eta horretarako beharrezkoak eta egokiak diren baldintzak ezartzea.  Prebentzioaren helburua da haur eta nerabeen garapen fisiko, kognitibo, emozional eta sozial egokia eta garapen oso eta harmonikoa zaildu edo kaltetu dezaketen testuinguru, egoera kaltegarri, jokabide edo gaitasun negatibo, arazo edo portaerak agertzea saihestea, eta, horien hasiera ikusiz gero, haien larritasuna edo iraupena mugatzea.

 Esku-hartzeak berekin dakar administrazio publikoek haurren eta nerabeen eskubideak behar bezala baliatzen direla bermatzeko egiten dituzten jardueren barruan arreta ematea; haur edo nerabe bat edozein indarkeria motaren biktima denean edo indarkeria izateko arriskuan dagoenean garatu beharreko jardueren bidez indarkeriaren aurkako babesa ematea dakar berekin; eta, azkenik, babesgabetasun-egoeretatik babestea, adingabekoak babesteko sistemaren esparruan aplikatzen direnean, adingabearen arrisku-egoeran edo babesgabetasun-egoeran daudenean, eta egoera hori ezin denean gertatu denean. Horri guztiari gehitu behar zaio zigor-legearekin gatazkan dauden haur eta nerabeekiko gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartzea.

 Ondorioa

 Artolazabal sailburuaren arabera, Haurren eta Nerabeen Legearen aurreproiektuak aurrerapen handia ekarriko du adingabeak eskubideen subjektu titular gisa onartzeko bidean; Berritasunak eskubideen edukian; Haurren Eskubideen Batzordearen Ohar Orokorrei Erantzuna eta jarraipena; Estatuko legeriara egokitzea, eta horren garapena; transbertsalitateari eta osotasunari dagokionez, lege-proiektua gidatzen duten irizpideen lehentasuna. Jarduera-ardatz nagusiak sustapenean, prebentzioan, arretan eta babesean daude.