Mikel Torresek soldata arrakala % 12,81era murriztea ospatu du eta eskatu du politika publiko eraginkorrak aplikatzen jarraitzeko

• Lehendakariorde eta Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburuak “konpromiso irmoa” agertu du “bizitzaren eremu guztietan emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna lortzeko eta enplegu politiketan agenda feminista bultzatzeko"
• Defendatu du indartu egin behar dela ordainsarien gardentasuna eta berdintasun planak lotesleak izatea, soldata arrakala zerorantz aurrera egiteko

Mikel Torres Lehendakariorde eta Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburuak gaur, asteazkena, nabarmendu du genero arteko soldata arrakala ia lau puntu murriztu dela azken urtean, % 12,81era arte, baina eskatu du ez konformatzea eta lanean jarraitzea, “zero arrakala ixteko zorroztasunez diseinatutako politika publiko iraunkorrekin”.  

Torresek inauguratu du Soldata Arrakalari buruzko Nazioarteko IV. Kongresua gaur goizean, Bilboko Euskalduna Jauregian. Bertan azpimarratu duenez, soldata arrakala murrizteko bidea “erakundeen, enpresen eta gizarte zibilaren arteko aliantzekin lortzen da, eta, batez ere, konpromisoarekin eta borondate politikoarekin”.  

Lehendakariordeak gogorarazi duenez, Estatistikako Institutu Nazionalaren azken datuen arabera, 2025ean argitaratukoak, Euskadiko soldata arrakala % 16,47tik (2022an) % 12,81era (2023an) jaitsi da, ia lau puntuko murrizketa urte bakarrean. “Lorpen hori ez da kasualitatea: politika publiko iraunkorren, zorroztasunez diseinatutako estrategien, enpresetako berdintasun planen, soldata ikuskapenen, ordainsarien gardentasunaren eta sindikatuen eta patronalaren konpromisoaren emaitza da”, adierazi du.

Hala ere, ohartarazi du “oraindik ere bidegabekeria” dela % 12,81eko arrakala, eta hori elikatzen duten egiturazko arrazoiak azpimarratu ditu: emakumeak lanaldi partzialeko kontratuetan pilatzea, zainketen banaketa desorekatua, ordainsari baldintza okerragoak dituzten sektoreen feminizazioa eta sabai ikusezinen iraunkortasuna erantzukizun handieneko postuetan.

Mikel Torresek argitu duenez, “generoko soldata arrakala ez da fenomeno isolatua, herrialde guztietan gertatzen da, sektore guztietan, ekonomia guztietan. Eta desberdintasun horiek kostu ekonomiko izugarria dute gure gizartearentzat: talentua galtzea, produktibitate txikiagoa, gizarte kohesio txikiagoa”.  

Horregatik, agertu du “bizitzaren eremu guztietan, baita ekonomiaren, lanaren eta enpleguaren eremuetan ere, emakumeen eta gizonen berdintasunaren aldeko konpromiso irmoa, enplegu politiketan agenda feminista bultzatzeko konpromisoa”.

Haren hitzaldian, Torresek defendatu du beharrezkoa dela ordainsarien gardentasuna indartzea, enpresetan berdintasun planak eraginkor eta lotesle egitea, negoziazio kolektiboan genero ikuspegia txertatzea eta berdintasunezko baimenetan, benetako malgutasunean eta familiei laguntzeko zerbitzu publikoetan aurrera egitea. “Berdintasuna pentsamoldeak aldatuz, estereotipoak ezabatuz eta emakumeen eta gizonen talentua berdin baloratuz ere eraikitzen da”, esan du.

Ekonomia, Lan eta Enplegu Sailak lantzen dituen ildoak aipatu ditu Lehendakariordeak kongresuan, soldata arrakalari aurre egiteko analisian eta datuetan oinarritutako lana, “negoziazio kolektiboa sendotuko duten proposamen zehatzak planteatzeko, eraginkorrak izango diren berdintasun planak planteatzeko, eta ez soilik formalak, ordainsarien gardentasuna, kontziliazioa eta erantzukidetasuna: zaintzen bidezko banaketarik gabe ez baita soldata berdintasunik egongo. Azken bide eta helburua da, eta ondo zehaztuta dago soldata arrakalaren aurka borrokatzeko estrategian. Estrategia horrek, 2030ean soldata arrakala txikiena duten Europako 5 eskualdeen artean egotea nahi dugu”, adierazi du.

Torresek ohartarazi duenez, “etorkizun politiko eta sozialean agertzen diren mezu ukatzaileen arriskua dago, eta soldata arrakala dagoela ere ukatzen dute. Soldata arrakala badago. Errealitatea latza da. Eta emakumeen egoera ahultzen duen eta azken lau hamarkadetan eraiki dugun estatu demokratiko eta sozialaren oinarriak ahuldu nahi dituen negazionismo horri errotik aurre egiteko beharra adierazi nahi dut. Emakumeek beren etxeetan, bikote harremanetan, enpresetan, ekonomian, lan harremanetan edo enpleguan duten desabantaila egoera ukatzen duen negazionismoa”.

Nazioarteko erreferentziazko kongresua

“Berdin izateko gehitu" lelopean, biltzarrak 250 pertsona baino gehiago eta nazioko eta nazioarteko 14 hizlari bildu ditu Bilbon. Hitzaldi nagusia Isabel Mellén Rodríguez historialari, ikertzaile eta dibulgatzaileak eskaini du, “Arrakala historikoa: emakumeen lana eta soldaten arteko aldea Euskadin mendeetan zehar” hitzaldiarekin. Bilboko alkate Juan Mari Aburtok eta Berdintasunerako eta Emakumeen aurkako Indarkeria Desagerrarazteko Estatuko idazkari María Guijarro Ceballosek ere parte hartu dute irekiera instituzionalean, Emakundeko zuzendari Miren Elgarrestarekin batera.

Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu Sailak antolatu du kongresua Emakunderekin lankidetzan, eta hainbat alderdi jorratu ditu: genero arrakalak euskal lan merkatuan duen eragin ekonomikoa, lanaldia eta genero arrakalak, “Euskadin soldata arrakala murrizteko Estrategiaren” jardunbide egokiak, negoziazio kolektiboa eta berdintasun planak. Europako eta nazioarteko esperientziak ere aurkeztuko dira, EPIC koalizioaren eta OITeko eta Fair Pay Innovation Labeko adituen bitartez.

Konpromiso partekatua

Torresek berretsi du Eusko Jaurlaritzaren konpromisoa dela Euskadi 2030a baino lehen soldata arrakala txikiena duten Europako eskualdeen artean kokatzea eta soldata arrakala zero izatea. “Lan beragatik emakumeek eta gizonek soldata bera jasoko duten Euskadi bat nahi dugu, zaintzak modu justuan banatuta egongo dituena, non emakumeek ez duten aukeratu behar familiaren eta karrera profesionalaren artean. Eta berdintasuna arau den lekuetan, ez helburu”, azpimarratu du.

Bestalde, Miren Elgarresta Emakunderen zuzendariak nabarmendu duenez, “soldata arrakala arazo konplexua da, egiturazkoa eta dimentsio anitzekoa, eta horri heltzeko erantzun integrala behar da, inplikatutako eragile eta eremu guztietatik etorri behar duena”. Zentzu horretan, gogoratu du soldata berdintasuna “gizarte osoarentzat onuragarria” dela. “Emakumeen eskubideetan aurrerapausoa izateaz gain, hazkunde ekonomikoari, produktibitatea handitzeari, laneko gogobetetzeari eta familia, bizitza pertsonala eta lana, besteak beste, erantzukidetasunez uztartzeari laguntzen dio”.

Euskalduna Jauregian egingo da kongresua gaur egun osoan zehar, eta lan eremuan berdintasuna sustatzen duten politika publikoak aztertzeko eta lankidetzan aritzeko erreferentziazko gune gisa finkatu da.