IV. AKIS Foroa: Berritzen planak ezagutza nekazaritza-, abeltzaintza- eta basogintza-sektorera transferitzea sustatuko du

• NEIKERek nekazaritza-, abeltzaintza- eta basogintza-sektorerako transferentzia indartzeko egin du
• Sektoreko eragileen eta enpresen presentzia nabarmena
• Amaia Barredo: “zientzia landaren zerbitzura egon dadin, haren erronkei modu praktikoan eta gertutik erantzunez”
• Olatz Unamunzaga, NEIKEReko zuzendaria: “Berritzen planak ikuspegi-aldaketa dakar, ezagutza transferitzen du eta sektorearekin batera garatzen du”
• Laugarren AKIS Foroa Euskadiko ezagutza transferitzeko, NEIKERen egoitzan, Arkauteko Nekazaritza Etxaldean
• Lorra, Abelur, Abere, Añana Landa Garapeneko Elkartea, Gipuzkoako Baso Elkartea, Ehne, Uaga, Hazi, Elika, Urkiola LGA eta Artomaña Txakolina eragile sektorialekin eta Udapa, Garlan, Kaiku, Garaia, Miba eta Alavesa de Patatas enpresekin

Arkaute / Vitoria-Gasteiz, 2025 06 13

Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Saileko NEIKER Fundazioak egindako Berritzen planak ezagutza nekazaritza-, abeltzaintza- eta basogintza-sektorera transferitzea sustatuko du, “zientzia landaren zerbitzura egon dadin, haren erronkei modu praktikoan eta gertukoan erantzunez”, adierazi du Amaia Barredo Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantzako sailburuak.

Arkauteko etxaldeak gaur hartu duen IV. Akis Foroan aktiboki parte hartu dute sektoreko eragileek. Topaketan Amaia Barredo sailburuaz gainera izan dira Olatz Unamunzaga Neikerreko zuzendaria, Noemi Agirre Arabako Nekazaritzako foru-diputatua, Raimundo Ruiz de Escudero HAZIko zuzendaria, sektoreko hainbat eragile –Lorra, Abelur, Abere, Añana Landa Garapeneko Elkartea, Gipuzkoako Baso Elkartea, Ehne, Uaga, Hazi, Elika, Urkiola LGA, Artomaña Txakolina– eta  Udapa, Garlan, Kaiku, Garaia, Miba eta Alavesa de Patatas enpresak, besteak beste.   

AKIS Foroaren lanari jarraipena emateko helburuarekin, Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Sailak “Euskadiko ezagutza transferitzeko IV. AKIS Foroa” egin du gaur NEIKERen egoitzan, Arkauteko Nekazaritza Etxaldean.

Amaia Barredok bere hitzaldian adierazi duenez, “Berritzen nekazaritza-sektorearen une kritiko bati erantzuna emateko sortu da, ahalduntzeko, lehiakorragoa izateko eta bere balio estrategikoa ikusarazteko helburuarekin”. Sailburuaren esanetan, “ezagutzaren transferentziak gero eta zeregin garrantzitsuagoa betetzen du nekazaritzako elikagaien balio-katearen funtzionamendu egokia bermatzeko, eta Berritzen planak transferentzia hori indartuko du”.  

Bestalde, Olatz Unamunzagak, NEIKEReko zuzendari nagusiak, nabarmendu duenez, “Berritzen planak ikuspegi-aldaketa dakar: ezagutza transferitzen du eta sektorearekin batera garatzen du, ikerketa parte-hartzaile, baliagarri eta aplikatu baten bidez”.  

Berritzen planaren hiru ardatzak

“Plana hiru ardatzetan egituratuta dago –azaldu du Olatz Unamunzagak–; izan ere, erakusteko eta esperimentatzeko espazioak nekazaritza birsortzailea edo agrovoltaikoa bezalako jardunbide berritzaileak probatzen dituzten NEIKERen finketan eta benetako ustiategietan izango ditugu”.  

“Sektoreko teknikariekin elkarlan estuan lan egingo dugu, eta adostutako bide-orriak eta beharrak detektatzen dituen eta soluzio zehatzak transferitzen dituen eredu bat erabiliko ditugu. Horrez gainera, ideiak bilatuko ditugu urteko deialdi baten bidez, sektoreak berak proposatu ditzan erronkak eta ikerketarako edo transferentziarako gaiak, bai eta NEIKERen egiteko egonaldi teknikoak ere”, erantsi du Unamunzagak.

Berritzen planak 1,7 milioi euroko aurrekontu-zuzkidura du. Bere lana dagoeneko abian da: adibide bat hazitarako patataren I+G+b plana da, eta sektorearekin batera diseinatu da Euskadin tuberkulu horri bultzada emateko.

Berritzen planaren gakoetako bat sektorearen parte-hartzea da. Hori dela eta, sektoreak Berritzen planari buruz duen iritzia jakiteko eta bere ekarpenak txertatzeko ere balio izan du laugarren AKIS Foroak.

Helburu horrekin, egin den dinamikan sektoreko profesionalen kolektiboak bere kezkak eta proposamenak hiru ildo nagusitan adierazi ditu: ezartzea nahiko lituzkeen jardunbide berriak, bai NEIKERen finketan, bai beren finketan, laguntza teknikoarekin; bere ustez, NEIKERek jada ezagutzen dituen zer soluzio eta gomendio eraman beharko liratekeen sektorera modu orokorragoan; eta, azkenik, zer premia eta erronka lehenesten dituen ikertzeko, oraindik irtenbide argirik ez dutelako.

AKIS Foroak

 Nekazaritzako Ezagutza eta Berrikuntza Sistemak, AKIS (Agricultural Knowledge Information System) izenez ere ezagutzen direnak, 2008an sortutako Europako ekimen bat dira, nekazaritzako elikagaien esparruko erronkei aurre egiteko, helburutzat hartuta sektore lehiakorra lortzea, gizartearen eskaeretara eta sektorearen erronketara egokitzeko gai izango dena.  

Denborak aurrera egin ahala, horien garrantzia handitu egin da, eta funtsezko zeregina dute 2021-2027 Nekazaritza Politika Bateratuaren (NPB) barruan eta NPBren Plan Estrategikoaren Zeharkako Helburuaren barruan sartzen dira.

AKIS Foroak sektoreko eragileen arteko aldizkako topaguneak dira, eta helburu dute nekazaritzako elikagaien katearen funtzionamendu egokiaren eta sektorearen jasangarritasunaren alde aurrera egitea ahalbidetuko duen ezagutza sortu eta zabaltzea.

Euskadin, AKISek euskal errealitatearekin lotutako helburu propioak ditu. Besteak beste, aholkulariak profesionalizatzea, nekazaritzako elikagaien eta landa-eremuen modernizazio sektoriala bultzatzeko eta Euskadiren erronkak lortzen laguntzeko.  Horrez gainera, lankidetzako berrikuntza sustatzen du EIP Agri-Talde Operatiboak sortzearen bidez.