Aurrera Begira gazteriaren 2024ko txostenak ematen duen balorazio-indizea 100 puntutik 67 puntukoa da, hau da, 2023. urtean baino bi puntu gehiago

Ongizate, Erronka Demografiko eta Gazteria Sailak Aurrera Begiraren 2024. edizioaren emaitzak aurkeztu ditu gaur, 15 eta 29 urte bitarteko gazteen pertzepzioei eta etorkizuneko itxaropenei buruzko urteko inkesta. 2024ko abendutik 2025eko urtarrilera bitartean egin den azterlanean 2.663 gaztek parte hartu dute eta gazteen ongizateari, enpleguari, emantzipazioari eta etorkizunarekiko konfiantzari buruzko ikuspegi orokorra eskaintzen du.

Txosten hori, gainera, ekainean hasiko den partaidetza-prozesu baten aurrekari bihurtzen da, eta horren bidez zuzenean jasoko dira gazteen ahotsak, kezkak eta proposamenak. Prozesu horren ondorioek elikatuko dute "Euskadiko Gazteriarekin eta Gazteriaren alde egindako Ituna" lantzen lagunduko dute. Itun hori Eusko Jaurlaritzaren eta Euskadiko Gazteriaren Kontseiluaren ekimen bateratua, gazteen beharrei parte-hartze aktibotik erantzuteko.

Itunaren helburua gazteen bizi-baldintzak hobetzea da, gizartean eta politikan parte har dezaten sustatuz eta euskal gizartean duten zeregina indartuz. Ekimen hori gazteen emantzipazioa bultzatzeko 2030erako Euskal Estrategiaren barruan sartzen da. Estrategia horren helburua da emantzipatzeko batez besteko adina 28 urtera murriztea eta gazteen emantzipazio-tasa % 50era igotzea.

Honako hauek nabarmentzen dira, besteak beste:

· Gazteek parte-hartze aktiboa izatea zuzenean eragiten dieten politiken eraikuntzan.

· Aurretiazko kontsulta bat egin da inkesta baten bidez. Inkesta horretan, gazteek itunean sartzeko dituzten lehentasunak identifikatu dira.
· Enplegua, etxebizitza, errenta, kohesioa eta erresilientzia bezalako arloetako ekimenak eta neurriak, trakzio-proiektuekin eta ekintza osagarriekin.

2024ko Aurrera Begiraren emaitza giltzarriei dagokienez, nabarmentzekoa da, besteak beste, goranzko bidean dagoen orainaren balorazioa. Izan ere, honen orainaren balorazio-indizea 100tik 67 puntukoa da, eta bi puntu hobetu da 2023arekiko. 15-19 urte bitarteko taldea 71 puntura iritsi da. Egoera pertsonalak (73 puntu) balorazio hobea jaso du Euskadikoak (65 puntu) edo gazteriak kolektibo gisa (58 puntu) baino, eta horrek banakako ikuspegi positiboa erakusten du, baina testuinguru sozialaren pertzepzio kritikoa.

Txostenean aipatu beharreko beste alderdi bat norberaren ongizate pertsonalari buruzkoa da. 72 punturekin, Ongizate Pertsonalaren Indizeak gogobetetze-maila nabarmena erakusten du, bereziki familia (84), ikasketa (78) eta lagunekin (77). Hala ere, diru erabilgarriak (63) eta emantzipazio-egoerak asebetetze txikiagoa eragiten dute.

Bizi-balantzeari dagokionez, osasun mentala eta dirua dira ematen zaien garrantziaren eta sortzen duten gogobetetzearen artean desoreka handienak dituzten arloak. Diruak 18 puntuko aldea du; osasun mentalak 17 puntukoa, nahiz eta 2024an hobera egin (72 puntuko gogobetetzea).

Eta enpleguari dagokionez, gazteek ikasketekiko konfiantza izaten jarraitzen dute. Langabezian dauden gazteen % 70ek uste du  lana aurkituko duela urtebetean. Ikasleen % 82k uste du bere prestakuntzaren araberako enplegua lortuko duela, 2013tik izandako daturik onena. Hala ere, landunen % 41ek uste du lana galduko duela edo baldintzak okertuko zaizkiola.

Emantzipazioa: gehiengoaren nahia

Txostenak ematen duen datuaren arabera, familiarekin bizi diren gazteen % 44k uste du ez dela posible urtebeteko epean emantzipatzea, nahiz eta hala nahi izan. Adierazle hori egonkor mantendu da azken urteetan.

Amatasunari eta aitatasunari buruz dituzten asmoei buruz galdetuta, seme-alabak izan nahi dituzten gazteen % 32k uste du ezin izango duela adin idealean egin (30 urte). Ehunekoa % 36ra igotzen da emakumeen artean, eta % 37ra 25-29 urteko gazteen artean.

Konfiantza etorkizunean

Aurrera Begira 2024tik ondorioztatzen da, halaber, hiru gaztetik bik uste dutela beren egoera pertsonala hobetuko dela datozen bost urteetan: % 28k uste du Euskadiko egoera hobetuko dela, eta gazteen % 20k baino ez duela uste hobea izango denik talde gisa.

Hala, Aurrera Begirak (2024) gogobetetze pertsonal handia eta hobekuntza indibidualerako arrazoizko itxaropenak dituzten EAEko gazteak erakusten ditu, baina kezkatuta daude kolektiboari eragiten dioten egiturazko oztopoengatik: lan-prekarietatea, emantzipatzeko zailtasunak eta aurrerapen sozialean konfiantza galtzea.

Horregatik, Pradales lehendakariak iragarri zuen "Euskadiko Gazteriaren eta Gazteriaren aldeko Ituna" Gazteria eta Emantzipazio Zuzendaritzaren mendeko Gazteen Euskal Behatokiak egindako txostenean identifikatutako erronkei erantzun zuzen gisa abiatzen da. Beraz, itun bat da, gazteek zentroan parte hartzen dutena, eta belaunaldi berriei bizitza duina eta autonomoa bermatzeko asmo handiko estrategia baten funtsezko zati gisa.